Ngoại ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng trong đời sống xã hội, là công cụ hữu hiệu giúp chúng ta giao tiếp, làm việc và tham gia trực tiếp vào các hoạt động mang tính quốc tế, là chìa khóa mở mọi cánh cửa kiến thức và công nghệ của nhân loại, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế hiện nay, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức phải làm việc trong môi trường quốc tế. Việc trang bị kiến thức, kỹ năng ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức là hết sức cần thiết.
Để tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực ngoại ngữ cho cán bộ, công chức, viên chức đáp ứng tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm và khung năng lực theo quy định, có phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, ngày 19/11/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1659/QĐ-TTg Phê duyệt Đề án “Chương trình quốc gia về học tập ngoại ngữ cho cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2019 - 2030”. Theo đó, mục tiêu đề ra là đến năm 2025: 50% cán bộ, công chức ở Trung ương (tập trung vào cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý từ cấp phòng và tương đương trở lên dưới 40 tuổi); 25% cán bộ, công chức cấp tỉnh, cấp huyện ở địa phương (tập trung vào cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý từ cấp phòng và tương đương trở lên dưới 40 tuổi) đạt trình độ ngoại ngữ bậc 4 trở lên theo quy định; 60% viên chức và 50% viên chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý đạt trình độ ngoại ngữ bậc 4 trở lên theo quy định; 20% cán bộ, công chức xã và 15% cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý cấp xã dưới 40 tuổi công tác tại địa bàn hoặc lĩnh vực có yêu cầu sử dụng ngoại ngữ đạt trình độ ngoại ngữ bậc 3 trở lên theo quy định. Đến năm 2030: 60% cán bộ, công chức ở Trung ương (tập trung vào cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý từ cấp phòng và tương đương trở lên dưới 40 tuổi); 35% cán bộ, công chức cấp tỉnh, cấp huyện ở địa phương (tập trung vào cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý từ cấp phòng và tương đương trở lên dưới 40 tuổi) đạt trình độ ngoại ngữ bậc 4 trở lên theo quy định và ngoại ngữ chuyên ngành; 70% viên chức và 60% viên chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý đạt trình độ ngoại ngữ bậc 4 trở lên theo quy định và ngoại ngữ chuyên ngành; 30% cán bộ, công chức xã và 25% cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý cấp xã dưới 40 tuổi công tác tại địa bàn hoặc lĩnh vực có yêu cầu sử dụng ngoại ngữ đạt trình độ ngoại ngữ bậc 3 trở lên theo quy định và ngoại ngữ chuyên ngành.
Một buổi sinh hoạt theo chuyên đề của Câu lạc bộ tiếng Anh tổ chức tại Sở Ngoại vụ Bắc Giang (Ảnh: Trần Lan)
Thực hiện Đề án của Chính phủ, tỉnh Bắc Giang đã ban hành một số chương trình, kế hoạch về tăng cường, nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh; thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Kế hoạch dạy và học tiếng Anh trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn giai đoạn 2021-2025; cho phép các cơ sở giáo dục tiếp nhận giáo viên nước ngoài, tình nguyện viên dạy tiếng Anh; cho phép Sở Ngoại vụ tiếp nhận tình nguyện viên câu lạc bộ tiếng Anh cho cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh…
Tuy nhiên, trên thực tế chất lượng, trình độ tiếng Anh của đa số cán bộ, công chức, viên chức còn hạn chế. Nhiều cán bộ, công chức chưa giao tiếp được bằng tiếng Anh cơ bản.
Tôi được chứng kiến câu chuyện của một giáo viên người nước ngoài một mình đi tiêm vắc-xin phòng chống Covid tại một điểm do Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh tổ chức. Cô ấy đã rất lung túng khi không được ai hướng dẫn các thủ tục để tiêm và trở nên rất tức giận. Lý do là tại cơ sở đó không có biển chỉ dẫn bằng tiếng Anh cho người nước ngoài cũng không có cán bộ có khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh để hướng dẫn. Hay một trường hợp khác, có một cán bộ của một cơ quan nhà nước gặp người nước ngoài đến làm việc, ông ấy muốn hỏi hội trường họp nhưng người cán bộ đó không giao tiếp, hỗ trợ được…
Đó là một trong rất nhiều tình huống mà chúng ta vô tình đánh mất thiện cảm với bạn bè quốc tế chỉ vì rào cản ngôn ngữ. Vì vậy, là một người yêu thích ngoại ngữ, có chuyên môn về tiếng Anh, tôi xin chia sẻ một số phương pháp học ngoại ngữ cũng như giải pháp nâng cao năng lực ngoại ngữ cho cán bộ, công chức như sau:
1. Xây dựng môi trường học tập Ngoại ngữ tại các cơ quan, đơn vị thông qua đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để cán bộ, công chức, đặc biệt là các cán bộ, công chức làm công tác đối ngoại, hay cán bộ thường xuyên tiếp xúc với công dân, người nước ngoài có thể tham gia các khóa học Ngoại ngữ trực tuyến. Các khóa học này cần phải được xây dựng có khả năng tương tác cao, thuận lợi cho việc học Ngoại ngữ hàng ngày của cán bộ công chức. Ngoài ra, các cơ quan, đơn vị có thể giao chi đoàn thanh niên tổ chức buổi sinh hoạt tiếng Anh hàng tuần tại cơ quan để tạo môi trường giao tiếp, trao đổi.
2. Xây dựng cơ chế khuyến khích đội ngũ cán bộ công chức tích cực, chủ động tham gia các chương trình bồi dưỡng Ngoại ngữ; thường xuyên học tập, tự nâng cao trình độ, năng lực Ngoại ngữ; cố gắng thích nghi với khả năng tư duy bằng Ngoại ngữ trong các hoạt động công vụ để không ngừng nâng cao năng lực và khả năng thích ứng với môi trường làm việc quốc tế.
3. Xây dựng mô hình bồi dưỡng Ngoại ngữ phù hợp với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, trong đó cần đa dạng hóa các loại hình bồi dưỡng; cơ chế bồi dưỡng linh hoạt, tạo điều kiện cho cán bộ tham gia bồi dưỡng có hiệu quả; nội dung bồi dưỡng không chỉ đáp ứng yêu cầu giao tiếp mà còn phù hợp với tiêu chuẩn chức danh, vị trí lãnh đạo, quản lý, đáp ứng yêu cầu công vụ và yêu cầu làm việc trong môi trường quốc tế; giảng viên không chỉ giỏi Ngoại ngữ, mà còn là người có kinh nghiệm, có kiến thức chuyên sâu về ngành, lĩnh vực được giao giảng dạy, có phương pháp truyền thụ phát triển khả năng tư duy, tính độc lập, tự chủ của người học; tăng cường, hiện đại hóa các trang thiết bị phục vụ cho hoạt động bồi dưỡng Ngoại ngữ.
4. Các cán bộ trẻ cần tích cực, chủ động tham gia các khóa đào tạo ngoại ngữ do các cơ quan Trung ương, các đại sứ quán, cơ quan đại diện ngoại giao các nước ở Việt Nam… tổ chức hoặc tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn tại nước ngoài để nâng cao năng lực ngoại ngữ.
5. Tích cực tham gia các câu lạc bộ ngoại ngữ, câu lạc bộ tiếng Anh để trau dồi kỹ năng, nâng cao khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh.
6. Các cán bộ, công chức cần nâng cao tinh thần tự học, đề ra mục tiêu học tiếng Anh mỗi ngày. Ví dụ, mỗi ngày học 20 từ mới, rồi tăng dần số lượng từ; mỗi ngày nghe một bản tin, xem một clip giao tiếng bằng tiếng Anh...
Học tiếng Anh cũng là đam mê, nếu mỗi cán bộ, công chức đều yêu thích và tự đặt mục tiêu phấn đấu cho mình, chúng ta sẽ dần nâng cao năng lực ngoại ngữ, tự tin giao tiếp với bạn bè quốc tế và sử dụng trong công việc.
Ngọc Quyên
